In Albe organiseren we onze zorg volgens principes die we vinden in de beweging van de Institutionele Psychotherapie (IP).
IP is een beweging die in Frankrijk ontstond, na de tweede wereldoorlog. Tosquelles en Oury zijn twee psychiaters die hierin veel betekend hebben. Zij stelden zich de vraag in welke mate zorgvoorzieningen door de manier waarop ze georganiseerd zijn, mee bepalen hoe mensen die er verblijven zich gedragen. Zijn er bijvoorbeeld hiërarchische of administratieve structuren die agressie, apathie of afhankelijkheid in de hand werken? Worden er dingen gedaan die niet meer als aanknopingspunt hebben 'wat heeft deze persoon nodig', maar 'wat vraagt de structuur of de administratie van ons'? Het vertrekpunt is dan ook hoe de instelling zichzelf telkens opnieuw kan organiseren en veranderen, opdat ze in staat zou kunnen zijn om zich bezig te houden met haar kerntaak: zorg dragen voor de mensen die er verblijven.
Vaak krijgen mensen al heel wat etiketten mee voor ze naar Albe komen. Dit maakt dat er op een bepaalde manier naar hen gekeken wordt en dat ze op een bepaalde manier naar zichzelf kijken. Vaak komen ze uit structuren waar voor hen beslist werd en waarin er een beperkte keuzevrijheid was om zelf vorm te geven aan het dagelijks bestaan. Beide aspecten kunnen zorgen voor een zekere vervreemding: men doet wat men denkt dat er verwacht wordt, men stelt zich afhankelijk op,...
Twee lijnen die voor ons centraal staan in ons werk zijn: 'het onthalen van de ander zoals hij is' en 'hoe geven we mensen mee inspraak in hoe ze hun leven leiden'. Wij proberen er elke dag opnieuw voor te zorgen dat iedere bewoner in zijn eigenheid ontvangen kan worden. Daarnaast organiseren we onze instelling zo dat bewoners mee verantwoordelijkheid kunnen opnemen, zelf voorstellen kunnen doen, mee over financiële middelen mogen beslissen,...
Om dit te kunnen realiseren, hanteren wij een aantal principes:
Zoals op andere pagina's vermeld staat, bestaat Albe uit een aantal locaties. Er zijn drie gebouwen (waaronder één in het dorp) waar geslapen wordt en er zijn heel wat bijkomende locaties waar ateliers plaatsvinden. We hebben een open domein in een woonwijk vlakbij het dorp. Iedereen in Albe is vrij om zich te bewegen tussen die verschillende plaatsen. Men kan slapen in het huis, gaan eten in het kasteel, deelnemen aan een atelier in de schuur en tussendoor een boodschap doen in het dorp. Er zijn geen verplichte ateliers, geen verplichte deelnames en in principe ook geen gesloten deuren. Wat je wel overal vindt, is een onthaal. Overal is er iemand die je ontvangt, die uitnodigt om deel te nemen, om even te blijven, een koffie mee te drinken, de was mee te doen,...
In Albe wonen en komen allerlei mensen die heel verschillend zijn. Ieder heeft zijn eigen interesses, gewoontes, stijl en eigenaardigheden. Ook de verschillende plaatsen en ateliers ademen elk hun eigen sfeer uit. We vinden dit belangrijk, omdat je pas van de ene plaats naar de andere gaat, als daar iets anders te vinden valt. Als elke plek er hetzelfde uitziet, dan kan je net zo goed blijven waar je bent. Dat je dan nog eens mensen tegenkomt die anders zijn dan jezelf, maakt dat die ontmoetingen ook boeiend zijn. Als je enkel mensen tegenkomt die geïnteresseerd zijn in dezelfde dingen als jou of die dezelfde moeilijkheden hebben, wordt het leven al snel eentonig. Net daarom werken we in Albe niet met leefgroepen.
Het is in die mogelijkheid om anderen, die wat anders zijn, te ontmoeten en in de mogelijkheid om te bewegen tussen de verschillende ateliers, ruimtes, mensen, dat je tot iets van jezelf kan komen. Doordat er verschil is, kan je kiezen: dit is iets voor mij, dat niet. Met die persoon voel ik een affiniteit, met die minder. Daar kom ik graag, maar op die plek niet echt. In al die dingen kan je iets van je eigen identiteit vinden.
Een snelle zoektocht op google leert dat de definitie van club "een vereniging van personen die dezelfde hobby of sport beoefenen" is. De betekenis van een therapeutische club, staat daar zeer ver vanaf.
Enerzijds is er geen sprake van een lidmaatschap of van 'dezelfde'. Iedereen die in Albe woont, werkt of komt, maakt deel uit van de club. Het is dus vooral een groep van zeer verschillende mensen. Anderzijds heeft de club veel meer met het dagelijkse leven te maken, dan met een vrijetijdsinvulling.
Misschien toch even een sprong terug in de tijd, om dit wat te verduidelijken. In de tijd van het ontstaan van IP bestond zorg in een psychiatrische voorziening uit: een aantal gesprekken met de psychiater per maand, een aantal verplichte therapieën, bezoekmomenten en vooral zeer veel dode tijd tussen deze dingen in. Daarenboven hadden patiënten geen inspraak in het eten dat ze kregen voorgeschoteld, in de inrichting van de ruimtes die ze bewoonden, in de dagindeling,... Ze ondergingen de tijd, die af en toe onderbroken werd door een gesprek of therapie. Het is in deze context dat de therapeutische clubs hun oorsprong kennen. Er werden vergaderingen gehouden over het leven in het ziekenhuis, waarin patiënten mee konden spreken en beslissen over hoe dit er uit zag. Je zou kunnen zeggen dat dit ervoor zorgde dat er terug leven kwam in plaats van een wachten op (Godot).
Het is in deze traditie dat de Club van Albe dient gesitueerd te worden. De club dient eerst en vooral om het dagelijkse leven te bewerken. In de club spreekt iedereen vanuit hetzelfde statuut. Het verschil tussen begeleider en bewoner/dagjesmens valt weg. Er wordt gesproken over de sfeer, over de menu, de financiën waarmee de club georganiseerd wordt, over het atelieraanbod, over activiteiten buiten Albe. Dit houdt ook in dat iedereen mee verantwoordelijk is voor het dagelijkse leven: eten uitdelen, de was doen, onderhoud van de kamers,... Maar ook die verantwoordelijkheid is verschillend bij elkeen: ieder doet wat voor hem lukt.
Dit vertaalt zich ook in het atelieraanbod. Iedereen kan vanuit zijn interesse een voorstel komen doen. Als er genoeg interesse is, kan er bijvoorbeeld omdat iemand graag beweegt, een fitnessatelier tot stand komen. Of er kan op een zaterdag naar het automuseum gegaan worden, omdat iemand een fascinatie heeft voor auto's. Maar zo organiseert de club bijvoorbeeld ook het atelier salon de beauté: een vast moment in de week waar mensen hun baard kunnen komen laten scheren, hun nagels knippen,... kortom hun uiterlijk laten verzorgen. Voor heel wat bewoners is het geen evidentie om hun lichaam te laten verzorgen. De verzorging in een 1-op-1 situatie komt (letterlijk en figuurlijk) te dicht op hun vel, het wordt een achtervolging, iets wat ze niet kunnen verdragen. Doordat het vorm krijgt in een atelier dat georganiseerd wordt door de club (waarin dus zowel begeleiders als mensen die in Albe wonen het atelier dragen) wordt het weggetrokken uit die 1-op-1 situatie en kunnen sommige gasten zich net wel laten verzorgen.
De club is dan ook één van onze belangrijkste instrumenten om het instituut Albe te verzorgen opdat we zorg kunnen dragen voor wie in Albe is.
Ben je geïnteresseerd om meer te weten te komen over IP of Albe, dan vind je hieronder meer info.
